|
مدتي بود مي خواستيم كه بخاطر
مطرح شدن بحث دايره المعارف تركمنها و ديگر مسائل با استاد ارازمحمد
سارلي يك مصاحبه مفصل داشته باشيم كه اين روز موعد در روز پنج شنبه
مورخ اول مرداد در منزل شخصي ايشان به وقوع پيوست كه توانستيم در محيطي
صميمي با ايشان به صحبت بنشينيم كه شما را به خواندن و ديدن اين مصاحبه
دعوت مي كنيم:استاد اولا خسته نباشيد در شروع بحث لطفا بفرماييد كه اين فكر ايجاد دايره المعارف تركمنها كي و چگونه به ذهن تان خطور كرد؟ اساساً دايره المعارف تركمن از روزي كه وارد جرگه نويسندگي شدم جزو اهداف دور و مهم من بود و بتدريج با كساني كه كارهاي بزرگ مانند دانشنامه كار مي كردند مرتبط شدم و از تجارب دايره المعارف نويسان تركمنستان و تركيه بهره ها گرفتم و چون خلا در زمينه تركمن شناسي فوق العاده محسوس بود با فراهم شدن شرايط و زمينه ها، مجوزهاي لازم يكسال ديرتر از پيش بيني خودم آغاز شد و اميدوارم در سال 2009 برابر 1388 اولين جلد دايره المعارف را ارائه بدهيم. آقاي سارلي اين دايره المعارف در چند جلد چاپ خواهد شد؟ با توجه به دسته بندي اين دايره المعارف در 9 محور، در 9 جلد آن را چاپ خواهيم نمود و اين امكان نيز هست كه هر محور 2 جلدي شود. در صحبتهايتان فرموديد كه مجوز اين كار اخذ شده است اگر ممكن است براي ما بفرماييد كه چگونه موفق به اخد چنين مجوزي شديد؟ در زمان آقاي مهاجراني طرح بنياد مختومقلي را مكتوب ارائه كردم كه ايشان موافقت كردند اما بنا به دلايلي كار بر سرانجام دلخواه نرسيد. اما باعث دايره المعارف در دنيا به 2 شكل پيگيري مي شود اولي ايجاد شبكه دولتي و تحت پوشش وزارت فرهنگ و يا نهادهاي حكومتي – دولتي توسط موسسات انتشاراتي و بصورت خصوصي، مي دانيد كه انتشاراتي مختومقلي فراغي از سال 1376 با مجوز رسمي با سابقه انتشار 200 جلد كتاب فعاليت مي كند. در اكثر كشورها دايره المعارف نويسي موسسات انتشاراتي عهده دار شده اند البته در كشورهاي اروپايي ولي در ملوك شرق دولت متولي تدوين دايره المعارف بوده است. معني لغوي (( دايره المعارف )) چيست؟ به مجموعه اي از اطلاعات و به مفهوم اطلاعات پژوهش شده و توليد شده گفته مي شود كه در واقع از برآيند علوم توليد شده دايره المعارف بوجود مي آيد. در واقع مي خواهيم بگوييم رسالت اصلي دايره المعارف توليد علم نيست بلكه علوم توليد شده را به سبك و سياق كه در شيوه نامه اجرايي دايره المعارف تركمن توضيح داده ايم شرح داده ايم. آيا قبلا كارهايي در زمينه دايره المعارف تركمن انجام گرفته ؟ و يا حركت شما جزو اولين دايره المعارف تركمنها مي باشد؟ -در تركمنستان مجموعه اي ده جلدي به نام Typkmeh Cobet كار شده است كه جلد هشتم اين مجموعه درباره تركمنها مي باشد، البته در بقيه جلد ها كم و بيش اطلاعاتي در مورد تركمن ها وجود دارد همانطوريكه مي دانيد سبك و سياق شوروي سابق بر اين مجموعه حاكم است و مشابه آن را در دايره المعارف هاي جمهوري سابق شوروي مي توان ديد برداشته مي شود. بويژه آنكه درباره تركمنهاي جهان فاقد هر گونه اطلاعات مي باشد. بنابراين اين كار در نوع خود بي نظير و اولين است، به خاطر ندارم تركمنستان مستقل نيز اين كار را در دستور كار داشته باشد. اين دايره المعارف به چه زباني چاپ مي شود؟ در درجه اول به زبان فارسي مي باشد و قطعا ترجمه آن به زبان تركمني و انگليسي در صورت فراهم شدن شرايط به انجام خواهيد رسيد. خوب آقاي سارلي اگر ممكن است كمي از وضع تحصيلات خود بفرماييد؟ دوره فوق ليسانس را با عنوان پايان نامه (( تاريخ تركمنستان )) در دانشگاه تهران گذارندم و در حال حاضر نيز دوره دكتراي خود با موضوع تاريخ تركمن كه از طريق دانشگاههاي تركمنستان و با يكي از دانشگاههاي امريكا در حال كار بر روي تز خودم مي باشم. با توجه به اقامت دوساله تان در تركمنستان وضعيت دانشگاههاي تركمنستان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ اساسا نگاه حكومت تركمنستان براي تربيت كادرهاي علمي يك نگاه كاربردي است يعني يك دانشجو كشاورزي بيشتر درگير كار عملي و اجرايي واحد هاي خود است. پيش از انكه بصورت تئوري كار شود. حتي ايام پنبه چيني مدارس و گاهها دانشگاهها تعطيل شده و براي مراسم پنبه چيني هدايت مي شوند. استاد نظرتان در مورد نقد و انتقاد چيست؟ اساسا نقد مقوم هر كار خوب است و پشتيبان محكم براي استمرار و تداوم يك جريان اصيل مي باشد اما نقد لوازمي دارد از جمله نقاد بايد احاطه به موضوع نقد داشته باشد. همچنين قدرت تجزيه و تحليل درست و پرهيز از دخالت احساسات ايجاباً و يا سلباً و اشاده دقيق و بجا به موارد مستند داشته باشد. اخيرا در مورد همين دايره المعارف انتقاد هايي شده كه در نشريات محلي و بعضي وب سايت ها منتشر شده نظرتان در اين مورد چيست؟ در خصوص نقدي كه براي دايره المعارف نوشته شد در كل از نقد در اين خصوص استقبال مي كنيم منتها نقاد بايد شرايط فوق الذكر را داشته باشد. از شتاب زدگي و تجليل در قضاوت پرهيز نموده و اطلاعات خود را مبتني بر واقعيات و حقايق نمايد. به عنوان مثال گفته شده است كه دايره المعارف نويستي بايد تركمن باشد. در حاليكه همه مي دانيم ما هيچگاه چنين شرطي را نياورده ايم و اگر دقت مي كردند كلمه تركمن شناسان و دانشمندان تركمن شناس را بدون قيد تركمن بودن آورده ايم يعني يك نفر فارس زبان، روس زبان ، تركمن و هر كسي مي تواند در اين دايره المعارف سهيم باشد اگر عسكري خانقاه بعنوان تركمن شناس، فارسي زبان مقاله بدهد و يا ساريخاندي باستان شناس حوزه جغرافياي تركمن اطلاعات بدهد. به همان اندازه از اطلاعات فاروق سومر يا قفس اوغلو در تركيه درباره تركمنها دارد استفاده خواهد شد. به نظرم اگر وامبري هم زنده بود با سياقي كه بين تركمنها داشت با او تماس گرفته براي اين پروژه از او استمداد مي طلبيدم. به عنوان مثال آقاي گنبدي كه متاسفانه يك اسم مستعار است و دوست دارم شخصيت حقيقي خود را معرفي كرده و به عنوان همكار دايره المعارررف با ما همكاري كند اطلاعات ناقصي درباره اين طرح و خود اينجانب دارد. بعنوان مثال مكررا ايشان گفته بودند كه من كتابي به نام (( تاريخ تركستان )) دارم. تعجب مي كنم يك نفر محقق ارجاعاتش درست نباشد. بيست سال پيش كتاب (( تركستان در تاريخ )) توسط انتشارات اميركبير از من چاپ شد و در دهه 70 دو جلد كتاب تاريخ تركمنستان توسط وزارت امور خارجه منتشر گرديد كه امسال بهترين كتاب تاريخ شناخته شد. اولا ضمن تبريك به خاطر كسب چنين عنواني براي اثرتان، اگر ممكن است براي ما بگوييد كه چطور شد كتاب تان برگزيده شد؟ يعني علت انتخاب كتاب تان به عنوان بهترين كتاب تاريخ در چي مي بينيد؟ در درجه اول علت انتخاب را از هيات دوران بايد پرسيد ( با خنده ) اما به نظر من اولين بار درباره تركمنستان توسط اينجانب كتابهايي چاپ شد كه اين دو جلد از آن جمله آنها بود جلد اول پايان نامه كارشناسي ارشد اينجانب نيز بود، اساتيد برجسته كشوري بر آن نظارت كردند و نمره عالي دادند. ارجاعات اين كتاب و نيز تصاوير بي نظير ان كه براي اولي بار منتشر مي شد و همچنين تحليل هايي كه در اين كتاب مورد نظر بوده است از جمله عوامل گزينش هئيت دوران بوده است. آقاي سارلي با توجه به سابقه طولاني تان در زمينه تركمن، به نظرتان معني لغوي تركمن چيست؟ كلمه تركمن در دوره اسلامي در نوشته هاي مثل بيهقي به عنوان تركمنان در ابتدا بكار برده شد و تعبيرات مختلفي درباره ان وجود دارد مثل ترك ايمان، ترك مانند و نظاير ان به عنوان آخرين سئوال شما وضعيت جوانان تركمن در زمينه مسائل فرهنگي چگونه ارزيابي مي كنيد؟ و علت از دست رفتن مسائل فرهنگي و سنتي تركمنها مخصوصا در بين قشر جوان در چي مي بينيد؟ و راه حل تان براي اين مورد چيست؟ شرايط ايده ال نيست براي حفظ و حراست از ميراث فرهنگهاي ارزشمندمان، شايد يكي از انگيزه هاي اصلي دايره المعارف هم اين نكته باشد كه به كمك همه علاقمندان و توانمندان عرصه قلم اينكار را به انجام خواهيم رسانيد. ما دوره گذار را سپري مي كنيم و جوانان عناصر دوره گذار هستند اگر پيوند ميانسال و گذشتگان را به نسل جوان برقرار كنيم ( به قول خود شما لينك بشوند ) آن وقت بسياري از دغدغه هاي امروزي ما برطرف خواهد شد. در غير اينصورت در چرخه تحولات پيچيده فرايند غير قابل پيش بيني آن خوف استحاله فرهنگي و دور شدن و دور ماندن خود اگاهي پيوسته كه در طول نسل هاي پيش داشتيم به عيان مي بينم اما ويژگي جوان امروز تسلط ان بر تكنولوژي بويژه در عرصه ارتباطات الكترونيك ان مي باشد كه نمونه آن سايت دانشجويان و دانش آموختگان تركمن مي باشد كه در نوع خود فوق العاده و بي نظير است. اين سايت سمبل نسل جديد است كه سعي مي كند به پويايي و خود باوري و خود اگاهي پايدار بماند و ان را توسعه دهد با درك همه مسائل و شرايطي كه يك جوان تركمن در ان به سر مي برد. و براي اين كار شما را تحسين مي كنم. با تشكر به خاطر گذاشتن وقت تان جهت مصاحبه با ما. تهيه كننده: محمد امين قرنجيك
|