|
بارش
شديد باران كه از بامداد روز يكشنبه 21تير 1383(برابر با11 جولاي 2003)
آغاز و تا عصر همان روز ادامه داشت خسارات شديدي به شهرهاي تركمن صحرا
وارد كرد كه اين خسارات در شهر ساحلي بندرتركمن شديدتر گزارش شده است.
بارش باران آن هم با اين وسعت در تركمن صحرا و در گرمترين ماه سال
بسيار عجيب و منحصر به فرد است و در طول ساليان گذشته سابقه نداشته
است.
خسارات وارده براثر اين بارش نيز در بندر تركمن قابل توجه است و يكبار
ديگر خاطرات سيلهاي گذشته را در اذهان بندرتركمني ها زنده كرد و ثابت
كرد كه اين شهر تا چه حد در برابر بلاياي آسماني و حوادث غير مترقبه
آسيب پذير است.
آب
گرفتگي معابر و نبود كانالهاي مناسب فاضلاب دربندر تركمن و نيز عدم
وجود شيب در شهر دليل اصلي آب گرفتگي معابر و ورود آبهاي سطحي به داخل
منازل بندرتركمن مي باشد بطوري كه اين امر حدود يك چهارم شهر را گرفتار
كرده است.
كانون حادثه دربندر تركمن منطقه مركزي شهر و بويژه اطراف خيابان فارابي
، راهنمايي و رانندگي سابق و سمت شرقي راهبند شمالي گزارش شده است.
يكي از اهالي خيابان فارابي در تشريح واقعه مي گويد: انگار سقف آسمان
سوراخ شده بود و هزاران تشت آب از آسمان روي بندر تركمن خالي مي كردند!
وي درباره عملكرد نيروهاي امداد رسان در برخورد با اين حادثه مي گويد:
مي توانم بگويم كه آنها عملكردي نداشتند و اصلا نيروي امداد رساني وجود
نداشت كه بخواهد به ياري مردم بشتابد! و خود مردم با بيل و هر آنچه كه
در دستشان بود راه آب را باز مي كردند و خانه هاي خود را ازآب و فاضلاب
خالي مي كردند.
يكي
ديگر ازاهالي كه درحال بازكردن مسير جوي آب بود مي گويد: بيش از يك دهه
(بيش از ده سال) است كه اداره آب وفاضلاب طرح جمع آوري آبهاي سطحي در
بندر تركمن را درحال اجرا دارد و آنرا به يك شركت نيمه خصوصي واگذار
كرده است و پروژه اي كه بايد در سه ـ چهار سال بايد تمام مي شد هنوز هم
اجرا نشده است و تنها هديه آنها به مردم، خيابانهاي كنده كاري شده و
وصله ـ پينه شده در بندرتركمن است و وعده هاي عملي نشده!
جالب
اينجاست كه اداره آب و فاضلاب بندرتركمن درحالي كه پروژه را به بهره
برداري نرسانده است طرحي در دست اجرا دارد كه بر اساس آن استفاده از
اشتراك خانگي فاضلاب را بصورت قسطي به اهالي واگذار نمايد كه اقدامي
عجيب است (البته درايران اين امر چندان هم عجيب نيست چون مردم باتوجه
به دولتي بودن همه خدمات اجتماعي و نبودن رقيبي براي دولت در همه زمينه
هاچاره اي جز پذيرش فرامين دولت در اين زمينه را ندارند).
هم
اكنون مردم شهر به كمك عوامل شهرداري و با دستگاههاي پمپاژ درحال تخليه
فاضلاب و آبهاي سطحي از منازل و معابر بندرتركمن هستند ولي آنچه كه
دراين ميان از صحبتهاي مردم استنباط مي شود عملكرد منفي نيروهاي
امدادرسان شهر در برخورد با حوادث پيش بيني نشده است. اين حادثه
دربندرتركمن به خير گذشت ولي پرسش مردم اينست كه با اين امكانات اندك و
عدم حضور بموقع نيروهاي امدادي اگر خداي ناكرده در هر نقطه از تركمن
صحرا (كه همه شهرهاي آن در وضعيت مشابهي به سر مي برند) اتفاق ناگواري
از قبيل زلزله رخ بدهد چه كسي به داد اين مردم خواهد رسيد؟ سئوالي كه
پاسخي براي آن نمي توان يافت جز اينكه به پاسخ يكي از شهروندان
بندرتركمني بسنده كنيم كه با تأسف سري تكان ميدهد ومي گويد كه:" فقط
دعا مي كنيم كه چنين بلايي نازل نشود چون هيچ كس به كمك ما نخواهد
شتافت!"(بروز زلزله شديد درتركمن صحرا بعيد نيست و زلزله اخير در نواحي
آق قلا نمونه مسلم اين اتفاق است و اگر چنين اتفاقي رخ دهد با توجه به
ضعف سازه اي اكثر ساختمانهاي منطقه بروز يك فاجعه انساني در منطقه حتمي
است).
آبگرفتگي بندر تركمن با سيلهاي قبلي در اين شهر تفاوت دارد. قبلا در
بخش شمالي بندر تركمن (مسير ايستگاه گميشان تا ساحل دريا وسه راه
چپاقلي تا شمال شهر) شاهد آمدن آب ناشي از پيشروي دريا بوده ايم. علت
عمده اين امر نيز آنست كه دراين بخش از شهر ازساحل دريا تاحدود دو
كيلومتر بطرف شرق عملا شيب زمين كمتر از چهل ـ پنجاه سانتي متر مي باشد
بطوريكه با نرم بادي وقوع سيل دراين منطقه محتمل به نظر مي رسد.
همينطور دراين نقطه از شهر ازساليان دورر كانالي احداث شده است كه با
ساختمان سازي در اطراف آن، مردم خاكريز اين نهر را براي مصارف خود
خالي كرده اند كه با طغيان اين كانال درهنگام طوفان،آب اين كانال به
خانه هاي اطراف كانال جاري مي شود.
در
آبگرفتگي اخير مشخص شد كه احداث كانالهاي فاضلاب درشهرغير اصولي بوده
است وگرفتگي اين كانالها وسرريز شدن آنها باعث تشديد آبگرفتگي درمعابر
شده است.متأسفانه نهادي نيز برعملكرد مجري طرح نظارت ندارد وهمين باعث
شده است كه افق آينده گسترش شهر درنظر گرفته نشود از لوله هايي باقطر
اندك استفاده شده است كه قطعاًجوابگوي نياز شهر درسالهاي آينده نخواهد
بود (نظير همين كار الان در گنبدكاووس نيز درحال اجراست ومجري طرح نيز
درحد امكان براي سودجويي بيشتر از لوله هاي فاضلاب كم قطر درحال
استفاده است كه مطمئنا براي شهر بزرگ گنبدكاووس جواب نخواهد داد)
ضمن
اينكه با ورود آبهاي سطحي به داخل منازل وآلودگي اين آبها بروز
بيماريهاي ناشي ازفاضلاب دربندر تركمن طي چند روز آينده محتمل است واين
وظيفه كادر بهداشت ودرمان شهرستان راسنگين تر خواهد كرد.
وقوع
حوادث بعدي درتركمن صحراقطعي است.هربار كه باران شديدي در منطقه مي
بارد مردم با اين دردها آشنايند ومسئولان تنها نظاره گر هستند.هرسال با
بارش شديد باران درمناطق بالادستِ تركمن صحرا،رود گرگان كه ازشهرهاي
گنبدكاووس،آق قلا وحوجه نفس مي گذرد طغيان مي كندو مناطق حاشيه رود
رادرشهرهاي مزبور گرفتار سيل مي كند واقدامي براي پيشگيري ازاين حادثه
انديشيده نمي شود.
مردم تركمن اين سئوال رامي پرسند كه: براستي علت وجودي سازمانهاي
امدادرسان در كشور ايران و در منطقه تركمن صحرا چيست؟
|