ملت آزاده طلب تركمن براي رهايي و خودمختاري خود زمانهاي طاقت فرسايي را درپشت سر گذرانيده ودرتمام طول حيات رژيم ديكتاتوري پهلوي همواره براي آزادي خود بهاي سنگيني را ميپرداخته است. چه بسيار از جوانان و نيروهاي سياسي تركمن كه رنج خفقان و سكوت را بر آزادي بيان و گفتار حركت تحميل نمودند و ايبسا آناني كه راه رهايي را برگزيده اند جور زندان و تبعيد و محروميت اجتماعي برزندگيخويش خريده اند.

  حركت آزاديخواهانه ملت تركمن كه در رآس آن نيروهاي جوان قرارگرفته بود توانست با رزمندگي و پايداري خود يكبار ديگر نهال جنبش استقلال خواهانه ملت تركمن را سيراب بنمايد. البته اين حركت واين جنبش بشدت مورد غضب و سركوب نيروهاي ارتجاعي و دشمنان آزادي ملتها گرديد، چه بسا اعزام كميته چيها و سپاه و ارتش و نيروهاي ارتجاعي شبه نظامي خونهاي بسياري از ملت ما را ريختند و عده كثيري از مردم راآواره و بيخانمان نمودند.

 

  جا دارد نام جاودانه آن سلحشوران كه با خون خود جنبش ملي تركمن را آبياري نمودند، بطور مجمل و پيوسته ذكر گردد:

 

                    شهيد جليل عرازي

                   شهيد غفور عمادي

                   شهيد عطا خانجاني

                  شهيد آنه بري سرافراز

              شهيد حاجي محمد آخوندي

                   شهيد اراز محمد دردي پور

                     شهيد حيدر قلي ايگدري

                   شهيد صفر گل خالدزاده

        شهيد بايرام بي بي ملتي و فرزندش

                    شهيد كارگر محمد رادفر

                    شهيد طايچه برومند

               شهيد بهرام محمد جبلي

                     شهيد حكيم شفيقي

                  شهيد نورمحمد شفيقي

                  شهيد حاجي صفر بري داز

 

در جريان جنگ اول گنبد مجموعأ از طرف مردم تركمن 60 نفر به شهادت رسيدند.

 

شهيد بايرام محمد آق آتاباي

شهيد بردي محمد كوسه غراوي

شهيد يعقوب اونق

شهيد قلي قلجايي

شهيد حالت قلي رازي

شهيد نور قلي مختومي

شهيد محمد قربان گلي خواجه

شهيد سليمان محمدي

شهيد عاشور اسكندر نژاد

شهيد سبحان بردي آق نيكوائي

شهيد عبداجليل برهان

شهيد بورجق كلته

شهيد ملا مرد كلته

شهيد عبدالله صوفي زاده

شهيد عبدالحميد كلامي

شهيد نور محمد قوجقي

شهيد حاجي رحيم دازداري

 

-       شهيد بهروز آخوندي، را دژخيمان در جلو پارك در مقابل چشمان مردم به رگبار گلوله ميبندند.

شهداي بخون خفته ما جملگي در جريان جنگ اول گنبد جان خود را فداي آرمانهاي ملت تركمن نمودند. برخي از اين شهدا از جمله حميد كلامي، حاجي رحيم دازداري را از خانه بيرون كشيده، تيرباران مينمايند.

  روز 6 فروردين 1358ارتجاع و كميته چي هاي رژيم جهت ارعاب و سركوب مردم تركمن به متينگ آرام و سياسي تركمنها در باغ ملي گنبدرا گلوله باران مينمايند. در اين روز سپاه اين بپاخاستگان به شهادت ميرسند.

  شهادت صفرگل خالدزاده وبايرام بي بي ملتي با فرزند 6ماه اش درآغوش خود دليلي بر شقاوت و بيرحمي دشمنان آزادي و ملت تركمن ميباشد.

 

  از ميان شهدايبي گناه كه ناجوانمردانه قبل از مقابله مدافعانه به شهادت رسيدند نام قربان شفيقي(آرقا)، بعنوان يكي از سازمانگران و رهبران جنبش آزادي تركمن به چشم ميخورد. آرقا از خانواده فقيري بپاخاسته و با پايمردي خود توانست دوره ليسانسيه آموزشي را پشت سربگذارد. موقع وقوع جنگ تحميليارقا دوران افسروظيفه را در بندر عباس ميگذراند.

 

 

  همچنين شهيد جليل عرازي از سازمانگران …

جنبش ملي- تركمن در بندر تركمن بوده جليل در سن شهادت خود از دانشجويان دانشگاه تهران بوده و فعالانه در تمام فعاليتهاي عليه رژيم حاكم فعاليت ميكرد. اهالي بندر تركمن جليل را در صداقت، شور انقلابي، و عدالتخواهي او استسنأ قائل بودند.

 

 

 از ميان جوانان مبارز تركمن كه براي حراست از زمينها و مراتع آبا و اجدادي خود جان خود را در مقابل نيروهاي مسلح ضد آزادي فدا نمودند، ميتوان به شهداي روستاي كوچك نظر خاني اشاره نمود.از اين ميان

 

شهيد احمد نظر خاني

  شهيد مشهد قلي نظر خاني

شهيد سالار آق ارككلي

 

كه جملگي دانش آموز از 15 تا 17 سال بيشتر نداشته اند در مقابله با اتحاد شوم ارتجاع و غاصبين زمينهاي تركمن در تابستان 58 درهنگامه فصل درو به شهادت رسيدند.

                  

جنگ دوم تحميلي گنبد فرزندان ديگري از ملت ما را به خون كشيدوبه قعر خاك سياه فرو برد. اينان با پايمردي تا نثار جان خود از اهداف و منافع تاريخي- ملي تركمن دفاع نمودند. يادشان گرامي باد.

 

شهيد پيغامبر قلي حسين زاده

شهيد آنا دوردي حبيب لي

شهيد كاكا بزمونه

شهيد عيسي اسكندر نژاد

شهيد محمد قزلجه

شهيد حكيم شهنازي

شهيدحاجي نظام الدين

شهيد ……  توماجي پور

شهيد بهرام يزداني

شهيد…… نديمي

شهيد عبدي دادخواه

شهيد حوجه حوجه اي غار بالقان

شهيد حميد يگان محمدي

 

آنچه كه مسلم و مسجل ميباشد رژيم جنايت پيشه خميني مصمم بود تا از هر طريقي با استفاده از هر ترفندي زهر خود را فرو ريزد، آنان شب و روز از توطئه چيني غافل نبوده اند، آنان چون دزدان شب گرد در كمين فرزندان راستين تركمن كه آغوش گرم خانواده را جهت پاسداري و خدمت به ملت خود رها نموده بودند، غافل نبودند دريكي از شبهاي سياه بهمن ماه آنروزي كه ملايان در تدارك توطئه چيني بودند، دزديده ميشوند و بعد از اجراي نقشه حمله خونين پاسداران آموزش ديده به تركمنستان در صحنه و بعد ازاينكه آب به اندازه كافي گل آلود ميگردد ناجوانمردانه در اقدامي غير انساني تيرباران ميگردند. همه ميدانند كه چه سان رژيم حتي از لاشه اين دليران نيز بيمناك بود، طوريكه اجساد اين عزيزان در بيابان افكنده ميشود. و رذيلانه ماههاي طولانيقتل آنان نيز انكار ميگردد چرا؟

براي اينكه آنان عليرغم برخي بيتجربه گيهاي جنبش در جايگاه حق وعدالت قرار گرفته بودند. رژيم بود كه ناعادلانه جنبش ملت آزاده تركمن را سركوب مينمود.

شهيد جاويد رهبر مبارزه ملي- دمكراتيك ملت تركمن:

-         شيرمحمد درخشنده توماج

وياران او:

عبدالحكيم مختوم

حسين جرجاني

حاجي طواق واحدي

 

اين قربانيان توطئه شوم را تشكيل ميدهند. شهداي كه با خون خود پيكره درخت آزادي و عدالت ملي را سيراب نمودند.

  در جريان جنگهاي تحميلي گنبد كساني كه جان خود از دست دادند كم نيستند. ليست كامل اين عزيزان جا دارد كه بصورت مكتوب و منسجم در اختيار عموم قرار بگيرد.

 

  برنامه سركوب مخالفين رژيم و مدافعين آزادي تركمن كماكان بعد از جنگهاي تحميلي نيز تداوم پيدا ميكند، هزاران نفر از اهالي را به جرم تركمن بودن و آزادي و استقلال ملي- فرهنگي طلبيدن مورد زندان و شكنجه قرار ميدهند. ملت تركمن به شكل بيسابقه اي خلع سلاح ميگردد، در اين ميان از نيروهاي سياسي تركمن كه در تشكلهاي مختلف و به انحأ مختلف با رژيم حاكم مبارزه مينمودند دستگير، شكنجه و زندان ميگردند. در رأس آناني كه در بيدادگاه رژيم با استواري تمام در مقابل آرمان ملت خود هرگز سر تسليم فرود نياورده و پايمردانه تا پاي جان ايستاده اند ستارگان تابناك به چشم ميخورد.