مراسم
271 ـ مين سالگرد تولد مختومقلي، اين فرزانه بزرگ ملت ترکمن، در سراسر
ايران، هر آنجا که ترکمني حضور داشت، با شور و شوق فراوان برگزار گرديد.
اين مراسم هر سال موفق تر، پرشکوه تر و پربارتر نسبت به سال قبل ميگردد.
اين مراسم امسال در ترکمن صحرا بسيار گسترده بود. بخش کوچکي از اين مراسم
بصورت رسمي و دولتي برگزار گرديد. ولي عمده قسمت و پرشکوه ترين آن بخشي
بود که توسط روشنفکران و شاعران و هنرمندان ترکمن مستقلا برگزار گرديد که
بسيار متنوع و پرمضمون و بيشتر مورد استقبال مردم ترکمن واقع گرديد.
جشن بزرگداشت مختومقلي عملا جنبه يک جشن ملي ترکمن ها را يافته است. و
اين يک نکته بسيار پر اهميت و قابل توجه است. مختومقلي اين شاعر و فيلسوف
بزرگ ترکمن که مورد احترام تمام ترک زبانان دنيا نيز هست، شايسته اين
بزرگداشت و يادبود است.
با قدرت گيري رژيم پهلوي براي اولين بار در تاريخ ايران نابودي زبان،
فرهنگ و ادبيات مليت هاي غيرفارس و نابودي ملي از طريق استحاله و
آسيميلاسيون آنها بطور سيستماتيک و آگاهانه در دستور حکومت قرار گرفت.
رژيم شاهنشاهي در پيشبرد اين سياست شوونيستي با هرآنچه که در توان داشت
وارد ميدان شده و با تمامي ظواهر فرهنگي و ادبي اين مليت ها به مبارزه
برخاسته بود.
آرامگاه انديشمند بزرگ ترکمن، دولت محمد آزادي و فرزندش مختومقلي فراغي
با اينکه از افتخارات بزرگ ملت ترکمن در سراسر دنيا هستند متروکه باقي
مانده بود.اين در حالي بود که در هرگوشه و کنار ايران موهوماتي يافته و
بر آنها بنا و عمارتي بنا نهاده بودند. رژيم پهلوي در ميان ترکمنها تلاش
ميکرد که آنها از آثار ادبي و فرهنگي غني و مشاهير خود دور و بيگانه
گردند. اما در اين ميان شخصيت هاي ترکمني نيز بودند که در اين فضاي تاريک
فرهنگي و ادبي ناشي از سياست هاي شوونيستي رژيم حاکم بر ايران تلاش براي
زنده نگه داشتن ميراثهاي ملي ترکمن را داشتند . از جمله آنها جناب حاج
مراد دردي قاضي است.
همزمان با انقلاب بهمن 1357 ملت ترکمن براي احياء حقوق ملي و فرهنگي خود
بپا خواست و بيشتر و بيشتر به تاريخ، فرهنگ و ادب خود پرداخت. با تلاش و
همت افرادي فراواني بناي آرامگاه مختومقلي بنا نهاده شد.
حاکميت جمهوري اسلامي نيز تلاش نمود و همچنان تلاش دارد تا آن سياستهاي
شوونيستي که در دوره حکومت پهلوي بنا نهاده شده بود ادامه دهد. اما مردم
ترکمن ديگر آن ترکمنهاي دوره پهلوي نبوده ونيستند. اگر در آن دوره افراد
منفردي چون آقاي قاضي و مرحوم قليچ تقاني رهروان خستگي ناپذير فرهنگ و
ادب ملت خود بودند اکنون نسل آگاه و با اراده و متکي بخود پديد آمده که
عليرغم مشکلات و پيچ وخم هاي مسير، راه خود را يافته و به پيش ميرود که
برگزاري جشن هاي مختومقلي به اين گستردگي نمونه آن است.
اکنون مختومقلي پرچم فرهنگ ملي ترکمن گرديده است و هربار بيشتر از قبل به
اهتزار در مي آيد. جشن هاي بزرگداشت مختومقلي اکنون بصورت جشن ملي
ترکمنها در آمده است و اين دستاوردي بزرگ براي فرزندان راستين ترکمن است.
اما اين روند نميتواند بدون مشکلات و يا سنگ اندازيهاي آگاهانه و يا
ناآگاهانه باشد. اين راه پر پيچ وخم دقت، تلاش، درايت و هوشياري گسترده
اي را از رهروانش مي طلبد.
در مراسم پنجشنبه 26 ارديبهشت در آق توقاي بر مزار حضرت مختومقلي سرود
"اي ايران" خوانده شد. ظاهرا اجراي اين سرود يک پز آزاديخواهانه و دمکرات
منشي ميباشد. اما قضيه درست عکس آن است. اجراي اين سرود براي برخي محافل
در ايران که تلاش به ادامه همان سياست هاي شوونيستي با همان سيستم
بنيانگذاري شده در رژيم پهلوي را دارند کاملا طبع ميل است. اما اجراي اين
سرود براي ما ترکمنها و آن هم بر مزار مختومقلي چه معني و مفهومي ميتواند
داشته باشد؟
در مضمون اين سرود با مقدس شمردن "خاک" از ديدگاه ناسيوناليستي عظمت
طلبانه از انسانيت، حقوق انسانها و دمکراسي هيچ اثري نيست.
در سرزمين ايران مليت هاي متفاوتي با فرهنگهاي متفاوت زندگي مي کنند. اين
تنوع فرهنگي ميتواند در يک شرايط مساعد و دمکراتيک در رشد و شکوفايي اين
سرزمين بسيار مؤثر باشد. اما آن سياست و فرهنگ بنيانگذاري شده در زمان
حکومت پهلوي که عملا در حکومت جمهوري اسلامي نيز تداوم يافته به بهانه
مقدس شمردن "خاک"، خواستها و حقوق ملي مليت هاي غيرحاکم در ايران را
سرکوب نموده است.در قاموس مدافعان اين سرود و مکتب آن زبان ايراني يعني
زبان فارسي و ملت ايراني همان ملت فارس است و هرگونه تلاش در جهت رد اين
ادعاهاي موهوم و اعاده حقوق ملي خود به معني تجزيه طلبي تلقي شده و تحت
همان شعار "خاک مقدس" سرکوب ميگردند.
ما نيز کشور خود ايران را گرامي ميداريم و براي حفظ ، استقلال و رشد آن
تلاش مي کنيم. هيچ ايراني نميتواند خود را ايراني تر از ديگران دانسته و
بالطبع داراي حقوق برتري گردد. ايران متعلق به مليتهاي مختلف ساکن آن است
که همه داراي حقوق مساوي در آن هستند که اساس آن نيز نميتواند جز بر
دمکراسي و انسانيت بنا گردد. اما اين سرود و اهداف بنيانگذاران آن در عمل
مغاير منافع ايراني آزاد و دمکراتيک و برابر حقوق براي همه مردم ايران
است. عليرغم ظاهر "ايران دوستي" اين سرود بنيانگذاران اين مکتب و ادامه
دهندگان آن در عمل با سياستهاي ضدملي و با تحقير مليتهاي ديگر در عرصه
هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي دشمنان اصلي وحدت و يکپارچگي ايران
هستند. در حالي که کشور ما براي سربلندي در جامعه جهاني به وحدت ملي نياز
دارد آنان، اين مدافعين دروغين ايران، به نفاق ملي دامن ميزنند.
من بيش از اين در رابطه با اين سرود و مضامين آن نمي پردازم ولي کاملا
مطمئن هستم که اجراي اين سرود بر آرامگاه مختومقلي يک اشتباه سياسي و
فرهنگي بزرگي بوده و يک دهن کجي بزرگ به ديدگاه ها و آرمانهاي اين بزرگ
مرد و انديشمند ملت ترکمن است.
مختومقلي به ادبيات کلاسيک ترکمن روح ملي بخشيد و بدين خاطر است که بحق
سروده هايش تجلي آرمانهاي ملت ما شمرده ميشود. وي آرمانگر ملت ما در راه
بهروزي و سعادت است اما اهداف سرودگان و مشوقان اجراي اين سرود مستحيل
کردن و نابودي فرهنگ و زبان ملت ترکمن است و اين دو هيچگونه همخواني و
همسازي ندارند.
مسلما روح اين بزرگ مرد تاريخ ملت ترکمن از اجراي اين سرود بر آرامگاهش
آزرده گرديده است.